Qaniqmi kagutik ilituriyauyuq nauqatagitutut hiamayaknigilu nauvaktut qaniqmi, ukunanilu:
- Umilrukni
- Uqaqmi
- Kigutiqaqvikmi
- Iluvruaga umilruuk Uluaklu
- Natqani qaniup
- Qilaagani qaniup
- Igiaqmi
- Nuviqiviuyuni
- Qaniqmi kikliqhiit kigutitviuyuni.
Ihuilijutauluaqtut Atugitaaganilu
- Tipakuq taagaqlu atuqniga. Higariami uqumiariaganiluniit tipakumik atautikut imikpalaaqalu ihumaluknaqhitivalaaqpaktuq qaniqmi kagutiqaliriagani aniarunmik.
- Aturiaqniga tipakuq taagaqlu ihumaluknairutivaktuq atuqhimagaluaqtilugu amihuni ukiuni. Atuqtakhaqaqtuq ikayuriaqni aturuiriaqni tipakumik. Nikotiinmik himauhiqlugu taimaqtirutikhamik, ila matutinuamik kutiqmikluniit, aturuirutaulaqtuq nakuyumik. Ikayuqtauyaaqni, takuinarialik nunagiyaqni munaqhiqaqvik, titiraqaqvikmi quithelp@gov.nu.ca –mi hivayaqluguluniit 1-866-368-7848.
- Hiqiniqmiitpalaaqniq umilrukni. Atuqpaklutit umilrukni miguarutimik UV-mit munarijutiqaqtumik amiriyaagani umilrukik.
- Ukiuga – qaniqmi kagutik takuqhauluaqpaktuq inukni 40-nik avatqumayunik ukiuqaqtunik.
- Aqnaukpat agutaukpat – amigaitqiyat agutit aqnanit qaniqmi kagutinikpaktut.
- Niriyauyut – niriyauyut ilaqaqata ahianik nauhimayuniklu munarijutiqaqtut ukpiriyauyuqlu ihumaluutauvalaruirutivaktut qaniqmi kagutinigiagani.
- Qaniqmut nuliaqniq – Inukni Qupilrijutit (HPV) hiamayakpaktuq qaniqmut nuliaqniqmit aniarutauqataliqtuqlu qaniqmi kagutimik.
Takunaqnigit Aniarutilu
Piqaruvit takunaqniginik aniarutinikluniit takujavat kiguhiqiyit munaqhiluniit:
- kilaaqnik umilrukni qaniqmiluniit mamiyuitpat malrukni Saniunikni
- puviniq umilrukni, qaniqmi, igiamiluniit
- qaguqtaq aupayaaqtuqluniit ikilaq kigutiqaqvikmi, uqaqmi, ilivruaganiluniit qaniup
- atuqatagitumik aukniqmik, uluriahukniq, mihigimahuiqnikluniit qaniqmi
- igiaqliuginaqnik qalakturumainaqniqluniit igiaqni
- ayuqhaqat ulurianaqaluniit tamuriami iihiyaaganiluniit
- puvinigit tavluup kigutiguat ihuiqhimainaqnigit qaniqmi
- aalaguqniga nipikpit
- uluriahukniq hiutikni taimaiginaqnigalu.
Qaniqmi Kagutiqaqmagaa Nanminiq Naunaiyautit
Saivauyut pigiarutit qaniqmi naunaiyariagani. Tatqiqhiut naatkagat qaniqmi kagutiqaqmagaa nanminiq naunaiyariagani iliturinarirutaulaaqtuq takukhauniginik qaniqmi aniarutiqaliqmagaa.
1. Niaquq quguhiniqlu
Mangiqtinigit, puvipkaqalu haniraani akuliaqit naunaiyagakhauyuugaluit munaqhinit kiguhiqiyimiluniit.
2. Akuliak
Takulugu uviniit akuliaqni. Takuvit kalaganik aalaguqniganik, kilaqnik, puvipkaqniginikluniit?
3. Quguhiniq
Naqilugu hanirait manualuniit quhuginiqit. Havitivit ulurianaqniganik puvipkautinikluniit?
4. Umilruk
Aaliq umilrut anmut nuhuklugu qiniqlugulu ilua kilaaqniqaqmagaa kalagaluniit aalaguqniganik. Tuklia, atuqlugu kuupluut tikiilu havilrayaagani umilrut mangiqtiniqnik, puvipkaqniginik aalaguqniganikluniit nirumiknigani.
Taimatauq pilutit quliqmi umilruvit.
5. Uluak
Qiniqlutit aupayaaqtunik, qaguqtanik, kalaqaqtumikluniit ilaaqtut itunik. Tuklia, havilralutit puvipkaqmagaa uluriahutiknikluniit, mikhut havilralugu uluat tikiqnut kuuvluknulu.
6. Qilaaga qaniqit
Atuqlutit qaniqmi tariyaunmik niaquluniit niqluqtilugu qiniqhiaguvit puvipkaqmagaa, kilaaqnikluniit, ilaqaliqtuyaaqalunii qilaaga qaniqit.
7. Natqa qanguup uqaqlu
Uqait anigiaqlugu, ihivriuqlugu qaaga. Atuqlutit matutikhap ilaganik kakiiyaunmikluniit, mikhuut nuhujavat uqait ihivriuruagani haniraa, iglualu. Ihivriujavat alia uqaqit natqalu qaniqit ima nuvua uqaqit qilaaganuklugu qaniqit. Ihivriuqlugu puvipkakmagaa kalagaluniit aalaguqmagaa.